Τρίτη 23 Φεβρουαρίου 2021

Πώς να χακάρεις ένα μυαλό #26: Ιοί δύναμης (λατρείες κι εταιρίες)

Κάπου γράφτηκε ότι όταν μία ψευδαίσθηση την έχει ένας, το λέμε ψυχική ασθένεια, ενώ όταν την έχουν πολλοί, το λέμε θρησκεία.

Ανεξάρτητα από το αν και κατά πόσο συμφωνώ με αυτή τη φράση του Robert Todd Carroll, είναι ένα καλό σημείο εκκίνησης για να σας βάλω στο θέμα που θα πιάσουμε σήμερα: τους ιούς δύναμης.

Καταρχήν, όχι μόνο κάθε μεγάλη θρησκεία, αλλά και κάθε αίρεση κι ακόμα παραπέρα κάθε λατρεία γενικότερα, θρησκευτική ή μη, υπακούει σε δύο πολύ βασικούς κανόνες. Πρώτον, όλοι όσοι είναι εκεί δεσμεύονται σε μία αποστολή ή ένα υψηλό σκοπό, τον οποίον δεν έχουν διαλέξει πάντα μετά από συνειδητή και ενδελεχή ενδοσκόπηση. Δεύτερον, αν αποφασίσεις να «την κάνεις» και να φύγεις, τότε θα έχεις σοβαρές επιπτώσεις για αυτή σου την απόφαση.

Αυτά και μόνο τα δύο μνημίδια αρκούν για να δεσμεύσουν τις ζωές των ανθρώπων και να δημιουργήσουν λατρείες κάθε είδους. Όταν μάλιστα προσθέσεις και στη χύτρα λίγο Ευαγγελισμό, τότε έχεις στα χέρια σου έναν ιό δύναμης που είναι ικανός να εξαπλωθεί ακόμα και στο 100% του πληθυσμού.

Αν μιλάμε για κάποιον σχεδιασμένο ιό, τότε συνήθως θα αποφέρει δύναμη, με την μορφή χρημάτων, σεξ ή της ενέργειας των ανθρώπων, στον αρχηγό της λατρείας. Γιατί όταν οι άνθρωποι επενδύουν χρόνο και ενέργεια σε ένα σκοπό, αυτό τον ενδυναμώνει.

Συνήθως, όταν μιλάμε για λατρείες, το μυαλό μας πάει σε σκοτεινές στοές και διαβολικούς οργανισμούς, αλλά ο μηχανισμός του ιού δύναμης παραμένει ο ίδιος, ανεξάρτητα του πόσο ηθικές είναι οι αρχές της οργάνωσης. Τέτοιοι ιοί υπάρχουν σε όλο το φάσμα της ηθικής. Όμως το θέμα με τις λατρείες, και το σημαντικό χαρακτηριστικό που είναι ανεξάρτητο της ποιότητάς τους, είναι ότι έχουν ένα σκοπό, τον οποίο πολλές φορές θεωρούν ιερό.

Με αυτό τον τρόπο, τα μέλη σιγά-σιγά ιδρυματοποιούνται και αρχίζουν να πιστεύουν ότι αυτή η αποστολή είναι η πιο σημαντική στη ζωή τους, και πρέπει να είναι έτοιμοι να θυσιάσουν τα πάντα για αυτή. Μόλις εγκατασταθεί αυτό το μνημίδιο για τα καλά, είσαι πλέον σκλάβος του.

Φυσικά, ιοί δύναμης δεν υπάρχουν μόνο στη θρησκεία. Τέτοιους βλέπουμε και στις μεγάλες εταιρίες. Στην ελεύθερη αγορά, όλοι χρησιμοποιούν τα μνημίδια όλο και καλύτερα για οικονομικό όφελος. Όπως όλα όσα σχετίζονται με την εξέλιξη των μνημιδίων, αυτό δεν θέλει και σπουδαία, συνειδητή προσπάθεια. Οι εταιρίες που τα καταφέρνουν καλύτερα είναι εκείνες που χρησιμοποιούν καλύτερα τα μνημίδια, οπότε η συμπεριφορά τους αντιγράφεται κι από άλλους. Ποιες εταιρίες τα καταφέρνουν καλύτερα;

Μα φυσικά εκείνες που καταφέρνουν να κάνουν ομάδες ανθρώπων να δουλέψουν για ένα κοινό σκοπό, τον δικό τους σκοπό, π.χ. τους στόχους ή την πολιτική της εταιρίας. Αυτό είναι το ζητούμενο. Τα περισσότερα εκπαιδευτικά σεμινάρια, ενδοεταιρικά ή μη, έχουν να κάνουν με αυτό, και είναι σημαντικό θεμέλιο για την οικονομία.

Όμως που τελειώνουν τα σεμινάρια και που αρχίζει η πλύση εγκεφάλου; Όταν μπαίνεις σε μια τέτοια υποκουλτούρα, είτε είναι θρησκεία είτε είναι εταιρία, είναι δύσκολο να το καταλάβεις, ιδιαίτερα αν ο στόχος της ομάδας λέει πως είναι το καλύτερο για την ζωή σου.

Είναι το καλύτερο για τη ζωή σου; Να μια καλή ερώτηση να κάνεις γενναία στον εαυτό σου που και πού.

Ας δούμε τώρα μερικούς από τους τρόπους με τους οποίους σε ελέγχουν οι ιοί δύναμης. Ένας τρόπος είναι οι λεγόμενες «χρυσές χειροπέδες». Συνήθως μία πρόσθετη οικονομική ανταμοιβή με αντάλλαγμα την μακροπρόθεσμη αφοσίωση του εργαζομένου. Συνήθως με την μορφή bonus, ποσοστών, μετοχών, κλπ. Οι «χρυσές χειροπέδες» δεν είναι τίποτα παραπάνω από το μνημίδιο της επίπτωσης του να φύγεις, το οποίο χρησιμοποιεί και η θρησκεία.

Φωτογραφία: 6l33

Μια άλλη μέθοδος είναι η γνωστική δυσαρμονία κατά την μύηση, ώστε να δεσμεύεις ανθρώπους στον οργανισμό. Είναι σχετικά απλό. Βάζεις το καινούργιο μέλος να περάσει μια σειρά επώδυνων δοκιμασιών στα πρώτα στάδια της μύησής του. Τότε θα υπάρξουν δύο περιπτώσεις.

Στην πρώτη, το άτομο φεύγει μην αντέχοντας τον πόνο, τον εξευτελισμό ή την δυσφορία που του επιβάλλουν. Στη δεύτερη όμως περίπτωση, αν το άτομο υπομείνει αυτή την περίοδο και μυηθεί, δημιουργείται ένα νέο μνημίδιο που ενισχύει την παραμονή του ατόμου στην οργάνωση. Το μνημίδιο αυτό δημιουργείται από το ίδιο το άτομο εξαιτίας της γνωστικής δυσαρμονίας, καθώς πιστεύει ότι κέρδισε κάτι σπουδαίο με την αξία του, κάτι που (επειδή ήταν τόσο δύσκολο να μπεις) αξίζει τον κόπο.

Στην πραγματικότητα βέβαια, το μόνο που έγινε ήταν οι ανώτεροι να σταματήσουν απλώς την κακοποίηση. Όμως όχι μόνο δεν περνάει από το μυαλό των νεοφώτιστων, νεοσύλλεκτών ή οτιδήποτε άλλο, αλλά αποκτούν και την (παράλογη) αίσθηση της σπουδαιότητας του να ανήκουν εκεί. Έτσι κι αλλιώς, το κέρδισαν με το σπαθί τους, κάτι που δεν θα σκέφτονταν, αν δεν είχαν περάσει τις δοκιμασίες.

Μπορείς να το δεις σε μια από τις ακραίες του μορφές, στην μύση σε παράνομη συμμορία μέσω εγκλήματος. Εδώ το κέρδος είναι διπλό. Όχι μόνο γίνεται ο προγραμματισμός του υποψηφίου μέσω της γνωστικής δυσαρμονίας, αλλά γίνεται και ξεκάθαρο ότι συναινεί έμπρακτα με την παρανομία της συμμορίας. Αυτά βέβαια δεν συμβαίνουν μόνο στον υπόκοσμο, ή σε λατρευτικές μυήσεις που λέγαμε παραπάνω. Θυμηθείτε λίγο την αρχική περίοδο της «πρακτικής» που έχουν πολλά επαγγέλματα.

Όσοι από εσάς έχετε κάνει πρακτική, θα θυμάστε βέβαια τα διάφορα όχι και τόσο ευχάριστα πράγματα που κάνεις πριν αναλάβεις ένα καλύτερο πόστο. Σε κάνει να πιστεύεις ότι αυτή η δουλειά είναι πιο σημαντική από ότι θα πίστευες. Εδώ θα κάνω μια σκέψη.

Ίσως ένα ποσοστό του κύματος κακοποίησης των ημερών να οφείλεται στην υπερβολή αυτού του μνημιδίου. Οι θύτες, για να γίνουν θύτες, ξεκινούν από κάπου και έχουν παραδείγματα παλιότερων, τα οποία πιθανόν εξελίσσουν (προς το χειρότερο). Χωρίς να τους δικαιολογώ, θα ήταν χρήσιμο να δούμε σε τι ποσοστό οι πράξεις τους προήλθαν από την εφαρμογή μιας τέτοιας πρακτικής στις υφιστάμενες ή υφιστάμενούς τους. Αν πραγματικά επιθυμούμε να αντιμετωπίσουμε το τέρας σαν κοινωνία με επιτυχία, θα πρέπει να δούμε (και) την ρίζα του κακού. Κλείνει η παρένθεση.

Φωτογραφία: p-o-q
Κατά τα άλλα, θυμάσαι τα μονοπάτια που χαράζουν τα ζώα στο βουνό; Όσο πιο συχνά τα περπατάνε, τόσο πιο ευδιάκριτα γίνονται, και όλο και περισσότερο μοιάζουν με το καλύτερο μονοπάτι για να πάρεις. Κάπως έτσι είναι και τα πιστεύω μας.

Αν περάσεις για παράδειγμα, μερικά χρόνια σκεπτόμενος τις ιδέες ενός πολιτικού χώρου και παίρνοντας αποφάσεις με βάση αυτές, τότε με σχεδόν μαγικό και αβίαστο τρόπο, ανήκεις εκεί! Που σημαίνει ότι τα καινούργια προβλήματα θα τα αντιμετωπίζεις γρήγορα με αυτή την ιδεολογία, αφού είναι πολύ πιο δύσκολο να αναλύεις κάθε πρόβλημα από την αρχή. Μείνε μακριά από τα μονοπάτια των ζώων, όσο μπορείς κι όσο αντέχεις.

Αυτό που συμβαίνει είναι ότι οι άνθρωποι υποκύπτουν σε συστήματα αξιών, και ύστερα μαντρώνονται με τοίχους που δεν τους αφήνουν να αλλάξουν γνώμη. Με αυτό τον τρόπο ο Ψευδοκράτορας θερίζει τον χρόνο και την ενέργεια του κοσμάκη. Μετά είσαι απλώς ένα πιόνι στον πόλεμο των μνημιδίων μεταξύ τους.

Αν σε αυτή την κατάσταση προσθέσεις και Ευαγγελισμό, τότε όπως είπα προκύπτουν διανοητικοί ιοί δύναμης που αναπαράγονται για δικό τους όφελος. Σε περίπτωση λοιπόν που έχεις αφιερώσει την ζωή σου σε ένα σκοπό, σου έχω ένα μικρό τεστ για να αποφασίσεις αν πρόκειται για ιό ή όχι. Τρεις ερωτησούλες και μόνο:

  1. Θεωρείς ότι αυτός ο σκοπός είναι ο καλύτερος για να μην χαραμίσεις την ζωή σου;
  2. Είσαι σίγουρος ή σίγουρη ότι η συμμετοχή σου σε αυτή την ομάδα εξυπηρετεί αυτό τον σκοπό με τον καλύτερο τρόπο;
  3. Νιώθεις πληρότητα, ανταμείβεσαι επαρκώς ηθικά και συναισθηματικά από την συμμετοχή σου σε αυτή την ομάδα;
Φωτογραφία: BenHeine

Αν απάντησες «όχι» σε κάποια από τις παραπάνω ερωτήσεις, τότε τι κάθεσαι ακόμα εκεί πέρα; Ποιο είναι το νόημα;

Αν η απάντηση σου ήταν τρία άμεσα και σίγουρα «ναι», τότε το πιθανότερο είναι ότι είσαι ήδη προγραμματισμένος ή προγραμματισμένη με έναν ιό, και θα σου έλεγα να κάνεις ένα διάλλειμα για να καθαρίσει το κεφάλι σου.

Αν πάλι δίστασες να απαντήσεις ή και δυσκολεύτηκες, τότε είναι που δεν πρέπει να ανησυχείς. Είσαι μια χαρά! Το αν ένα μνημίδιο είναι ιός και βλαβερό για τη ζωή μας εξαρτάται πολύ από το περιβάλλον, και αυτό αλλάζει συνεχώς. Ο κίνδυνος βρίσκεται στην απολυτότητα που σου επιβάλλει το κάθε μνημίδιο, όταν αυτό προσπαθεί να περάσει σαν σταθερό πράγμα (και πολλές φορές αιώνιο) σε ένα ρευστό σύμπαν, και μάλιστα σε ελέγχει προς όφελός του. Όταν δηλαδή το μνημίδιο κινείται (ή μάλλον σε κινεί) για την πάρτη του και όχι για την ευτυχία σου. Το νου σου!

Φυσικά, το να έχεις ένα σκοπό στη ζωή δεν είναι κακό, απεναντίας μάλιστα. Αρκεί να τον έχεις διαλέξει συνειδητά (όχι εκείνος εσένα), ο σκοπός αυτός να κάνει αυτό που λέει ότι κάνει, και να σου δίνει πληρότητα στη ζωή. Αν ισχύουν αυτά, τότε είσαι σε πολύ καλό δρόμο. Αν όχι ίσως πρέπει να αναρωτηθείς. Δουλεύει ο ιός για σένα ή μήπως δουλεύεις εσύ για εκείνον;

 


ΜΕΤΑΙΣΘΗΣΙΟΓΟΝΑ
(Βιβλιογραφία και προτεινόμενα αναγνώσματα)

Lynch, Aaron. Thought Contagion: How Belief Spreads Through Society (BasicBooks, 1996).
Wright, Robert. The Moral Animal: Why We Are The Way We Are: The New Science of Evolutionary Psychology (Pantheon, 1994).

Bloom, Howard. The Lucifer Principle: A Scientific Expedition into the Forces of History (Atlantic Monthly Press, 1997).
Dalton, Richard. I Am Not My Thoughts: Mastering Your Memes & Turning the Tables on Mental Slavery (Value Life Associates, 2016).

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου