Τρίτη 28 Μαρτίου 2017

Πως να χακάρεις ένα μυαλό #7: Κι άλλο σεξ



Δεν πίστευες βέβαια ότι θα «τελειώναμε» με ένα τόσο πολύπλοκο θέμα, όπως το σεξ, σε ένα και μόνο άρθρο, δεν είναι έτσι; 

Άσε που έχουμε αφήσει τόσα πράγματα στη μέση. Για αυτό και σήμερα, θα το πιάσω από εκεί που το αφήσαμε την προηγούμενη φορά.

Η εξέλιξη λοιπόν δημιούργησε κάποιους τύπους συμπεριφοράς στο κάθε φύλο και κάποιες στρατηγικές σεξουαλικής επιλογής. Το ακριβό γενετικό υλικό, το ωάριο, παράγεται μόνο μια φορά το μήνα, ενώ τα θηλυκά μπορούν να τεκνοποιήσουν μόνο λίγες φορές στη ζωή τους. Αυτό τα κάνει περισσότερο επιλεκτικά, όσον αφορά τον σύντροφό τους. Θα ψάξουν για τα καλύτερα γονίδια, αυτά που θα δώσουν έναν καταλληλότερο για το περιβάλλον του και πιο υγιή απόγονο, και ταυτόχρονα για ένα αρσενικό που θα είναι εκεί για το παιδί και θα μπορεί να του προσφέρει.

Από την άλλη το φθηνό αρσενικό γενετικό υλικό, το σπερματοζωάριο, παράγεται καθημερινά κατά εκατομμύρια, ενώ τα αρσενικά μπορούν να τεκνοποιήσουν πολλές φορές κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Αυτό τα κάνει περισσότερο… εχμμ… επιθετικά, όσον αφορά τις σεξουαλικές τους συντρόφους. Για τα γονίδια των αρσενικών, όσες περισσότερες «νύφες», τόσο καλύτερα, ακόμα περισσότεροι απόγονοι και άρα στατιστικά, καλύτερες πιθανότητες επιβίωσης και διασποράς τους.

Μέσα σε αυτή τη διαδικασία αναπτύχθηκαν σιγά-σιγά και οι δύο κύριοι ρόλοι των αρσενικών: ο άντρακλας, ο δυνατός γονότυπος και το εντυπωσιακό αρσενικό, και ο στοργικός σύζυγος, ο όχι-και-τόσο-εντυπωσιακός-τύπος, που όμως είναι τρυφερός και στοργικός με μητέρα και παιδιά, και πάντα είναι εκεί για να φροντίσει την οικογένεια.

Μέσα στην εξέλιξη, αυτοί οι δύο ρόλοι διαχωρίστηκαν παραπέρα σε δεκάδες υπό-ρόλους μορφοποιώντας έτσι την σημερινή κατάσταση της ανδρικής κυριαρχίας και ιεραρχίας, καθώς και των γυναικείων κεκτημένων με ότι αυτά συνεπάγονται: οριοθέτηση, προστασία, διαμάχες. Ταυτόχρονα εμφανίζονται η εξαπάτηση και η απιστία. Γιατί; Απλούστατα γιατί… δουλεύουν!

Όσον αφορά την εξέλιξη, το μοναδικό πράγμα που έχει σημασία είναι οι απόγονοι. Τίποτε άλλο. Μπορεί να νομίζεις ότι το σεξ, δεν είναι και τίποτα σπουδαίο. Ένα ακόμη πραγματάκι σε μια τεράστια κουλτούρα αξιών, παραδόσεων, επιθυμιών, δικαιωμάτων και θεϊκών επιταγών, αλλά αν κοιτάξεις καλύτερα, το σεξ βρίσκεται πάνω και πολλές φορές πίσω από αυτά. Είναι ο τρόπος της Φύσης να διαιωνίσει τη ζωή, οπότε όσα πράγματα το βοηθούσαν, έμεναν. Το ένα επάνω στο άλλο, γενιά προς γενιά, μέχρι να καταλήξουμε στο σημερινό σύστημα αξιών. 

Τα πάντα είναι απλώς το αποτέλεσμα της μνημιδιακής εξέλιξης ανά τους αιώνες, το οποίο μορφοποιήθηκε με αυτό τον τρόπο για να εξυπηρετήσει τις γενετικές μας ανάγκες, δηλαδή το σεξ. Ω ναι, υπάρχει ακόμα και πίσω από φαινομενικά άσχετα πράγματα που κάνουμε ή σκεφτόμαστε, τουλάχιστον στη ρίζα τους, στο πεδίο του υποσυνειδήτου.

Φωτογραφία: drefeyja
Πάρε για παράδειγμα την εμμονή των ανδρών με την ιεραρχία. Αρχικά, η δημιουργία ιεραρχίας μέσα στην ομάδα ήταν ένας τρόπος για να μειωθούν οι αψιμαχίες και οι καυγάδες για τα θηλυκά, κάτι που είναι πολύ καλό για την επιβίωση του πληθυσμού. Με αυτό τον τρόπο ήταν ξεκάθαρο ποιος έπαιρνε τι (και στην περίπτωση του ζευγαρώματος ποια ή ποιες), με τους αρχηγούς να διεκδικούν την μερίδα του λέοντος. Οι υπόλοιποι σεβόμενοι την ιεραρχία, συνυπήρχαν αρμονικά στην ομάδα και διεκδικούσαν οτιδήποτε εύκαιρο ή ανάλογα πάλι της κοινωνικής τους θέσης. Είναι μια συμπεριφορά που παρατηρούμε σε πάμπολλα ζώα.

Το μνημίδιο της ιεραρχίας ήταν τόσο επιτυχημένο, που στην πορεία των αιώνων «σφραγίστηκε» στο ανθρώπινο μυαλό. Σήμερα το βλέπεις παντού: στις μεγάλες επιχειρήσεις, στην κυβέρνηση, στον στρατό, στην εκκλησία... Τώρα θα μου πεις, τέτοιοι οργανισμοί λίγη έως καμία σχέση έχουν με το σεξ, κι όμως! Στο μυαλό των αρσενικών η ιεραρχία είναι τόσο καλά θεμελιωμένη, που μοιάζει πρακτικά αδύνατο να λειτουργήσουν αλλιώς.

Το κακό με την ιεραρχία είναι ότι είναι φτιαγμένη για να είναι σταθερή. Αυτό σημαίνει ότι ο μόνος τρόπος για να «καλυτερέψει» η κατάσταση κάποιου είναι να ανέβει σε αυτή. Ένα μόνιμο άγχος για το παραπάνω.

Αυτό το πάθος για εξουσία που υπάρχει στο μυαλό πολλών εξ ημών, αυτό το συνεχόμενο άγχος για άνοδο, για το κάτι παραπάνω, το κληρονομήσαμε από πολύ παλιούς μας προγόνους. Όσοι το είχαν, είχαν περισσότερες πιθανότητες ζευγαρώματος με περισσότερα και εντυπωσιακότερα θηλυκά, και άρα περισσότερους και υγιέστερους απογόνους. Αυτοί είναι οι προ-προ-εις-την-πολλοστή-παππούδες μας. Οι υπόλοιποι, για τον ίδιο λόγο, μειώθηκαν δραματικά με την πάροδο των αιώνων, ίσως και σε σημείο εξάλειψης.

Για αυτό η καλύτερη ερωμένη των ανδρών είναι η εξουσία. Η εξέλιξη τους έκανε έτσι. Το μυαλό φτιάχτηκε για να λειτουργεί έτσι, και έτσι λειτουργεί. «Με ποιους τρόπους θα αναπαραχθούν καλύτερα τα γονίδια;» σκέφτεται ακούσια στο βάθος. «Πως θα πάρω περισσότερους και υγιέστερους απογόνους;»

Για τους άνδρες, όπως είπα, αυτό γίνεται μέσω της συνεχούς επέκτασης, κατάκτησης και αύξησης της δύναμής τους. Αυτή η πρακτική έδινε (και δίνει) καλύτερες πιθανότητες για ζευγάρωμα με περισσότερες και «καλύτερες» γυναίκες.

Για τις γυναίκες, πιο πολύ σημασία έχει η εξωτερική τους εμφάνιση ή το πόσο δημοφιλείς είναι, ενώ περισσότερη αξία έχει η ασφάλεια, συναισθηματική, οικονομική ή άλλη, που ταυτόχρονα σημαίνει και ασφάλεια για το (πιθανό) τέκνο.

Για τους άνδρες, η άνοδος στην ιεραρχία σημαίνει (υποσυνείδητα), περισσότερες διαθέσιμες γυναίκες. Εκείνες όμως, το μόνο που χρειάζονται είναι προστασία στην γενετική τους επένδυση. Αυτός είναι και ο λόγος για τα διάφορα τεστ που βάζουν, έστω κι αν δεν το καταλαβαίνουν, οι γυναίκες στους άνδρες, τα διάφορα «κόσκινα» που τους περνάνε πριν προχωρήσουν μαζί τους, και τα διάφορα συμπεριφορικά στάνταρ που θέτουν, οριοθετώντας την περιοχή και τις επιθυμίες τους.

Από τα πρώτα παραμύθια που σου διάβαζαν όσο ήσουν παιδί, έμαθες ότι τα αρσενικά ανταγωνίζονται για τα θηλυκά κι εκείνα διαλέγουν εξ αυτών. Θα κρατηθούν όσο μπορούν, καθώς θα τους περνούν από «40 κύματα» και θα τους υποβάλουν σε εξαντλητικές (συχνά) δοκιμασίες. Μέχρι που το αρσενικό να επενδύσει αρκετό χρόνο και πηγές στα πόδια τους, μέχρι να αποδείξει ότι είναι ο στοργικός σύζυγος που υποσυνείδητα χρειάζονται.

Κράτα την λέξη «υποσυνείδητα». Δεν λέω ότι σκέφτονται έτσι, τουλάχιστον οι περισσότερες γυναίκες. Όμως αυτή η συμπεριφορά τις κάνει να «νιώθουν καλά» και να είναι περισσότερο σίγουρες για τις προθέσεις του επίδοξου εραστή τους.

Είναι όλα μέρος της εξέλιξης, η οποία θα φιλτράρει οτιδήποτε δεν διασπείρει γονίδια και δεν βελτιώνει την διαιώνιση της ζωής. Η εξέλιξη θα χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα που διαθέτει για αυτό τον σκοπό, θεμιτά και αθέμιτα. Εδώ δεν υπάρχει ηθική και τα πάντα παίζουν: χειραγώγηση, ψέμα, κλοπή, εξαπάτηση. Οτιδήποτε βοηθά την αναπαραγωγή των γονιδίων. Ακόμα και αν αυτή η αναπαραγωγή προέρχεται από απιστία.

Φωτογραφία: DanielTanase
Για τους άνδρες, ο φόβος της απιστίας ισοδυναμεί με τον υποσυνείδητο φόβο ότι το ταίρι τους θα κυοφορήσει το παιδί ενός άλλου, ενώ για τις γυναίκες, ότι ο άντρας τους θα εγκαταλείψει την συζυγική εστία για τα μάτια κάποιας άλλης. Όπως καταλαβαίνεις, οι δύο αυτοί γενετικοί φόβοι δεν έχουν την ίδια βαρύτητα, ούτε την ίδια ένταση.

Σε μία μελέτη που διεξήχθη από τον καθηγητή David Buss, το 60% των ανδρών που ρωτήθηκαν, είπαν ότι θα προτιμούσαν η γυναίκα τους να έχει συναισθηματική εξωσυζυγική σχέση, παρά σωματική. Στην ίδια μελέτη, το 83% των γυναικών είπαν ότι ο άνδρας τους θα προτιμούσαν να έχει εξωσυζυγικές σωματικές επαφές, παρά μία συναισθηματική εμπλοκή με άλλη γυναίκα. Τι μας λέει αυτό;

Για τις γυναίκες, το πλεονέκτημα μιας απιστίας είναι μικρότερο από αυτό των ανδρών, ενώ ο φόβος το αντίστροφο. Στην καλύτερη των περιπτώσεων μιας απιστίας, μια γυναίκα θα κυοφορήσει το παιδί του εραστή με τα καλύτερα γονίδια, το οποίο θα μεγαλώσει υπό την σκέπη και την ασφάλεια του τρυφερού και ανήξερου συζύγου. Ένας άντρας όμως που απιστεί, μπορεί να κάνει πολλά περισσότερα παιδιά με πολλές περισσότερες συντρόφους.

Από την ανάποδη, ένας άντρας το πολύ-πολύ να μεγαλώσει ένα παιδί με ξένο DNA μαζί με τα δικά του. Αν όμως ο άντρας ερωτευτεί άλλη και φύγει, τότε όλα τα παιδιά της μητέρας μένουν απροστάτευτα.

Σου μιλάω για παιδιά, παρόλο που οι άνθρωποι δεν θέλουν βέβαια ένα μωρό από κάθε σχέση. Όλα όσα συζητάμε είναι υποσυνείδητες τάσεις που προέρχονται από την φυσική επιλογή του DNA των προγόνων μας.

Η φυσική επιλογή εμφύσησε σε ανθρώπους και ζώα την σεξουαλική ορμή, και πάνω σε αυτή δημιουργήθηκαν όλες οι συμπεριφορές, τακτικές και στρατηγικές που έχουν να κάνουν με την αναπαραγωγή και το σεξ. Υπάρχουν ανθρωπολογικές μελέτες που δείχνουν ότι ιστορικά, υπήρχαν γυναίκες που απιστούσαν για να κερδίσουν περισσότερο φαγητό για τα παιδιά τους. Αυτό έκανε τους εραστές (με τον ρόλο του άντρακλα) να κυνηγάνε περισσότερο. Ο κατάλογος τέτοιων στοιχείων μπορεί να επεκταθεί χωρίς τέλος.

Το γεγονός είναι ότι λόγω της εξέλιξης, οι άπιστοι και άπιστες γίνονταν όλο και καλύτεροι στην απιστία, όσο οι σύντροφοί τους γίνονταν όλο και καλύτεροι στο να την εντοπίζουν ή να την αποτρέπουν. Πάντως η απιστία είναι ακόμα μαζί μας, επειδή γενετικά έπαιξε και αυτή τον ρόλο της στη διασπορά των γονιδίων.

Φωτογραφία: forgottenx
Το ίδιο ακριβώς έκανε και το ψέμα. Αν και σε μια ομάδα με άλλα αρσενικά είναι πιο δύσκολο να προσποιηθείς τον άντρακλα (και να πουλήσεις μαγκιά, εκεί που δεν σε παίρνει), εντούτοις είναι πολύ πιο εύκολο να προσποιηθείς τον στοργικό σύζυγο. Για τους μη-δεσμευμένους, αυτό μπορεί να είναι υποσχέσεις αιώνιας αγάπης, ενώ για τους δεσμευμένους, απλά η απόκρυψη του γεγονότος.

Γυναίκες που μπορούσαν να αντιληφθούν τέτοιους ψεύτες είχαν όπως καταλαβαίνεις, εξελικτικό πλεονέκτημα. Για αυτό και σήμερα, τα γυναικεία ραντάρ είναι πολύ ευαίσθητα σε τέτοια ζητήματα.

Ας έρθουμε όμως στις περιφερειακές μας τακτικές ή τις ιδιαίτερες προτιμήσεις του καθενός. Το θέμα είναι ότι αν όλοι είχαν την ίδια στρατηγική, οι λιγότερο ελκυστικοί άνθρωποι δεν θα ζευγάρωναν ποτέ και θα είχαν πολύ γρήγορα εξαλειφθεί. Αυτό τους έκανε να αποκλίνουν από τις κυρίαρχες τάσεις, αναζητώντας μεγαλύτερο μερίδιο σε μικρότερες αγορές. Ήταν ο μόνος τρόπος για να αυξήσουν τις πιθανότητες του DNA τους να αναπαραχθεί.

Έτσι λοιπόν, αν και η κυρίαρχη προτίμηση στους άντρες είναι γυναίκες κάτω των 30 (που είναι γενετικά στην καλύτερη ηλικία για να τεκνοποιήσουν), υπάρχουν άντρες που προτιμούν μεγαλύτερες γυναίκες, οπότε έτσι μειώνουν τον ανταγωνισμό σημαντικά.

Φωτογραφία: xmasterdavid
Αν και η κυρίαρχη τάση στην μόδα και στα media εξιδανικεύει τους αδύνατους (έως ανορεκτικούς) σωματότυπους, υπάρχουν άνθρωποι που επιθυμούν πιο «γεμάτους» ερωτικούς συντρόφους. Ο ανταγωνισμός μειώνεται σημαντικά και εδώ, και για τα δύο φύλα.
  
Αν και συνήθως ελκόμαστε από ανθρώπους με παρόμοια χαρακτηριστικά, π.χ. χρώματα και δέρμα (που σημαίνει ότι τα DNA μας είναι περισσότερο συμβατά), εντούτοις υπάρχουν άνθρωποι που επιθυμούν πιο εξωτικά ταίρια. Ναι, μικραίνει η αγορά, αλλά και ο ανταγωνισμός και πάλι.

Αν και οι περισσότερες γυναίκες θα τεστάρουν με κάποιο τρόπο τον άντρα πριν κάνουν σεξ μαζί του, υπάρχουν και πιο «ανοιχτές» γυναίκες, ίσως για να δώσουν στον απόγονο περισσότερες πηγές από πολλούς πατριούς.

Σε γενικές γραμμές, ο στόχος των περιφερειακών τακτικών είναι να αυξήσουν την διασπορά του DNA όσο γίνεται περισσότερο. Ο κόσμος θα ήταν πολύ πιο βαρετός και εξελικτικά δύσκαμπτος χωρίς αυτές.

Ξεχάσαμε κάτι; Μα και βέβαια… Το σεξ για την ηδονή την ίδια! Πως θα μπορούσαμε να ξεχάσουμε κάτι τέτοιο;

Φωτογραφία: charlesmilers
Η ηδονή του σεξ είναι το δώρο της Φύσης προς τα πλάσματά της. Καιρός ήταν να βγει κάτι καλό από αυτή την ιστορία με τα γονίδια και τα μνημίδια. Το σεξ από μόνο του είναι υπέροχο, κατά τον Osho είναι η «απόλυτη έκσταση», και η απόλαυσή του θα οδηγήσει πολλούς προς αυτό από μόνη της. Οι άνθρωποι θα έκαναν σεξ ακόμα κι αν ήταν λιγότερο ηδονικό, εφόσον βέβαια αυτό δεν επηρέαζε την επιβίωση και αναπαραγωγή.

Όπως βλέπεις το σεξ (κυρίως εξαιτίας των λόγων για τον οποίο υπάρχει), δεν είναι απλά ένα μικρούλι πραγματάκι στο τεράστιο πράγμα που λέμε ζωή. Είναι πίσω από αμέτρητα πράγματα στην καθημερινότητα σου κι ας μην το γνώριζες. Τουλάχιστον μέχρι τώρα. Αν θες να δικαιολογήσεις μια συμπεριφορά, κοίτα πρώτα εκεί. Σε αρκετές περιπτώσεις τραβάει τα νήματα, αθέατο κι ανενόχλητο, από το υποσυνείδητο που κληρονόμησες από μακρινούς σου προγόνους.
 
Την επόμενη φορά θα μιλήσουμε για την ηθική και τα σεξουαλικά κουμπιά (ναι, υπάρχουν και τέτοια). Μετά θα σου πω για ένα ναρκωτικό (σχετικό με όσα είπαμε και θα πούμε), που κάνει θραύση κάτω από την μύτη σου εδώ και δεκαετίες.

Μέχρι τότε προστασία, σωστή υγιεινή και το μυαλό στο κεφάλι. Το σεξ προσπαθεί κάθε στιγμή να σε ελέγξει υποσυνείδητα. Μπορείς να το εκμεταλλευτείς, όποτε και όπως εσύ θέλεις;



ΛΟΙΠΑ ΜΕΤΑΙΣΘΗΣΙΟΓΟΝΑ
(Βιβλιογραφία και προτεινόμενα αναγνώσματα)
Grey, John. Men are from Mars, Women are from Venus (HarperCollins, 1992).
Wright, Robert. The Moral Animal: Why We Are The Way We Are: The New Science of Evolutionary Psychology (Pantheon, 1994).
Buss David M. The Evolution of Desire: Strategies of Human Mating (Basic Books, 1995).
Buss David M. and Malamuth N., Sex, Power, Conflict: Evolutionary and Feminist Perspectives (Oxford University Press, 1996).
 


Τετάρτη 1 Μαρτίου 2017

Πως να χακάρεις ένα μυαλό #6: Σεξ



Νομίζω ότι έχει έρθει η ώρα να πιάσουμε ένα πιο «πιπεράτο» θέμα. 

Ένα θέμα που οι περισσότεροι και οι περισσότερες από εσάς έχετε μια κάποια εξοικείωση και που (πιστεύετε πως) το κατανοείτε σε αρκετό βάθος. Τουλάχιστον όσο πρέπει.

Μιλάω φυσικά για το σεξ. Ίσως την πιο πολύπλοκη διαδικασία που δημιούργησε η Φύση και ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια του σύμπαντος. Αυτό που έχει αγκιστρώσει τις απολήξεις του σε κάθε γωνιά του μυαλού σου, αδιάφορο του αν το γνωρίζεις ή όχι. Αυτό που πολλές φορές θα σε κατευθύνει υποσυνείδητα χωρίς καν να σου ζητήσει τον λόγο. Αυτό που σε κάνει να έχεις καυτές προσδοκίες από αυτό το άρθρο, μόνο και μόνο επειδή αναφέρθηκε στον τίτλο. Βρωμιάρη!

Ησύχασε, απλώς σε πειράζω. Είναι απόλυτα φυσιολογικό μιας και όπως είδες σε προηγούμενο κείμενο αυτής της σειράς, πατιέται το βιολογικό σου κουμπί του Σεξ και άρα η προσοχή σου για τις επόμενες παραγράφους θα είναι εδώ.

Αυτό είναι καλό. Γιατί πρόκειται να σου πω αρκετά χρήσιμα πραγματούδια. Ανάμεσα στα άλλα, πώς να το κάνεις να δουλέψει για σένα, αντί να δουλεύεις εσύ για αυτό. 

Στις μέρες μας το σεξ είναι ένας χαοτικός ιστός που ενώνει τον Φρόυντ, τον σωβινισμό, τον πουριτανισμό και το… καμάκι. Καθορίζεται από χιλιάδες λεπτομέρειες, συμπεριφορές, επιθυμίες και άλλα μνημίδια, που η απαρχή τους χάνεται στο βάθος της ιστορίας.

Μπορεί να φαίνεται εύκολο, αλλά σε προειδοποιώ ότι είναι ένα από τα πιο πολύπλοκα προβλήματα που θα πιάσουμε. Για αυτό θα ξεκινήσουμε από την αρχή. Από το μοναδικό ίσως σταθερό σημείο σε αυτή την πολύπλοκη δίνη, σε αυτό το μάτι του κυκλώνα. Από το βιολογικό κουμπί που βρίσκεται μέσα σου και που, αν πατηθεί, σου ερεθίζει… εχμμ… την περιέργεια και την προσοχή.

Αν το καλοσκεφτείς, ο λόγος για τον οποίον βρίσκεσαι εδώ (και μπορείς να διαβάσεις αυτό το άρθρο) είναι γιατί πριν από εσένα προϋπήρξε μια τεράστια αλυσίδα επιτυχημένων ζευγαρωμάτων που φτάνει μέχρι τα πρωτόζωα. Σε κάθε σημείο της ιστορίας υπήρξε ένας προ-προ-προ-παππούς σου που συνευρίσκονταν με την προ-προ-προ-γιαγιά σου για να μεταδώσουν τον DNA τους στο παιδί τους, το οποίο συνευρέθηκε με άλλον μακρινό ή μακρινή σου πρόγονο και τελικά αυτό το DNA (με την προσθήκη κάποιον αναπόφευκτων μεταλλάξεων) να φτάσει εδώ και να δημιουργήσει εσένα!

Γιατί όλα αυτά τα δισεκατομμύρια ανθρώπων μπήκαν στον κόπο να τεκνοποιήσουν για να καταλήξουμε στις αφεντιές μας; Αν δεν είπες «σεξ», δεν πρόσεχες και θα σε βάλω τιμωρία.

Είναι τόσο σημαντικό. Όλη η εξέλιξη της ζωής εξαρτάται από αυτό. Αν δεν υπήρχε αυτό το κουμπί σε ανθρώπους και ζώα, απλούστατα δεν θα υπήρχε αναπαραγωγική διαδικασία. Πολύς κόπος για το τίποτα. Η πρώτη γενιά θα ήταν και η τελευταία.

Βλέπεις πολιτικούς και δημόσια πρόσωπα να ρισκάρουν καριέρες και υπολήψεις για σκοτεινές συναντήσεις με ανήλικα. Βλέπεις γυναίκες να συμβιβάζονται με καταστροφικές σχέσεις για το καλό των παιδιών τους. Βλέπεις ανθρώπους να εθίζονται στην πορνογραφία με παρόμοιες ή και χειρότερες συνέπειες από έναν εθισμό στα ναρκωτικά. Τους αδικείς; Είναι τόσο βαθιά χαραγμένο μέσα μας, τόσο εξουσιαστικό αν δεν το ελέγξεις, που μπορεί να τα κάνει όλα αυτά κι ακόμα περισσότερα.

Όμως ας δούμε πρώτα πώς φτάσαμε εδώ. Αυτό που πρέπει ήδη να έχεις καταλάβει από τα προηγούμενα άρθρα μου, είναι ότι η εξέλιξη ευνοεί όσους έχουν κάποιο πλεονέκτημα στην επιβίωση και αναπαραγωγή. Σε αυτό, θα ασχοληθούμε με το δεύτερο. Πως θα γίνονταν οι φορείς να έχουν αναπαραγωγικό πλεονέκτημα;

Φωτογραφία: lepapestmort
Το DNA έρχεται να σώσει την κατάσταση (και τον εαυτό του). Είναι πολύ απλό. Εξελίσσεται με τέτοιον τρόπο, ώστε τα άτομα να είναι πιο «αρεστά» στο αντίθετο φύλο. Κατά τη διάρκεια των αιώνων, άτομα που για τον α’ ή β’ λόγο δεν ήταν (και τόσο) αρεστά στο αντίθετο φύλο είχαν λιγότερες πιθανότητες ζευγαρώματος και άρα αναπαραγωγής. Με την πάροδο των χρόνων οι γονότυποί τους εξαλείφθηκαν, αφήνοντας χώρο για όλο και πιο «γοητευτικούς» ανθρώπους.

Αυτή η διαδικασία συνεχίζεται ακόμα και σήμερα. Πολλοί από εσάς πιθανόν να το έχουν παρατηρήσει ήδη. Κάθε γενιά φαίνεται πιο ψηλή, πιο όμορφη και πιο σέξι από τις προηγούμενες της. Μπορεί απλώς να φαίνεται αρχικά έτσι, ίσως λόγω της νεότητας και της σφρυγηλότητας που την συνοδεύει, όμως σε διαβεβαιώ πως και το DNA βάζει αργά, αλλά σταθερά, το χεράκι του σε αυτή την εξέλιξη.

Ήταν επόμενο ότι τα μνημίδια θα πρόσεχαν αυτή την πανίσχυρη τάση. Υπάρχουν πάμπολλα μνημιδιακά συμπλέγματα ή πολιτιστικοί θεσμοί που υπάρχουν και επιβιώνουν γύρω από το σεξ: μόδα και ρουχισμός, δίαιτες, γυμναστήρια… Αλλά πριν φτάσουμε στην δικιά μας πολύπλοκη εποχή, ας πάμε καλύτερα πίσω. Τότε που τα πράγματα ήταν πολύ πιο απλά.

Φαντάσου ότι πηγαίνουμε σε μία πολύ μακρινή εποχή, πριν ακόμα κι από αυτούς τους δεινοσαύρους. Την εποχή που τα πρώτα ζώα περπάτησαν στη Γη.

Αυτά τα ζώα δεν είχαν καμία κωδικοποίηση για το σεξ. Το μόνο που υπήρχε γραμμένο στον γενετικό τους κώδικα ήταν ότι έπρεπε να «το κάνουν». Και το έκαναν. Όμως δεν ήξεραν με τι έπρεπε να το κάνουν.

Το πιθανότερο είναι ότι δεν ζευγάρωναν μόνο με άτομα του αντίθετου φύλου, αλλά ζευγάρωναν και με άτομα του ίδιου φύλου ή ακόμα και με άλλα είδη. Γιατί να σταματήσουν εκεί; Μπορεί να το έκαναν με κουφάλες δέντρων, εξογκώματα στον βράχο, τρύπες στο έδαφος ή φρούτα με φαλλικό σχήμα! Δεν είχε σημασία, δεν είχαν ιδέα τι έκαναν, το μόνο που ήξεραν ήταν ότι έπρεπε να το κάνουν.

Όπως καταλαβαίνεις, οι φίλοι μας που ερωτοτροπούσαν με άλλα είδη, το ίδιο φύλο ή… την Φύση, δεν είχαν απογόνους και άρα, με το πέρασμα των γενεών, έμειναν μόνο τα ζώα που είχαν κάποια έλξη προς το αντίθετο φύλο. Ήταν τα μόνο που έκαναν παιδιά άλλωστε. Ήταν αυτά που είχαν πλέον μέσα τους, σκαλισμένο στον γενετικό τους κώδικα, το κουμπί του Σεξ.

Δεν είναι και πάρα πολύ λειτουργική διαδικασία, αλλά δουλεύει. Στο κάτω-κάτω, είναι κάτι παρόμοιο με αυτό που κάνουν τα φυτά ακόμα και σήμερα. Ο αέρας (ή κάποιο έντομο) θα πάρει την γύρη από τα αρσενικά, η οποία μπορεί να καταλήξει… οπουδήποτε! Ένα μέρος αυτής θα φτάσει στα θηλυκά φυτά και ειδού: το θαύμα της ζωής. Σε αυτό το επίπεδο, απλώς μια λοταρία.

Στο επίπεδο των ζώων βέβαια, το πράγμα άρχισε να βελτιώνεται αισθητά με την προσθήκη του κουμπιού του Σεξ. Πλέον τα αρσενικά μπορούσαν να ξεχωρίσουν τα θηλυκά και το αντίθετο, ενώ υπήρχε μια σαφής μεταξύ τους έλξη, που προήλθε από το ξεσκαρτάρισμα όλων των προηγούμενων γενεών.

Τώρα χρειάζονταν κάτι παραπάνω. Πλέον αναπαράγονταν με περισσότερη επιτυχία, αλλά αυτό δεν ήταν αρκετό. Έπρεπε να διασφαλιστεί και το πλεονέκτημα στην αναπαραγωγή. Για χάρη των γονιδίων, έπρεπε να γίνουν ακόμα καλύτερα στο επιτυχημένο ζευγάρωμα. Πως όμως;

Ας πάρουμε ένα υποθετικό είδος, όπου τα θηλυκά αναπτύσσουν ένα συγκεκριμένο χρώμα στο σώμα τους. Ορισμένα αρσενικά πιθανόν να αναπτύξουν κάποιου είδους προτίμησης για αυτό το χρώμα, εξαιτίας εκκρίσεων του εγκεφάλου που τους λέει: «Ωωώ, τι ωραίο χρώμα! Πολύ σέξι… Αυτό το θηλυκό είναι ότι πρέπει για… εχμμ… αναπαραγωγή!»

Υποσυνείδητα βέβαια, αλλά η ουσία είναι ότι τα αρσενικά που αντιδρούν στο συγκεκριμένο χρώμα, θα επιδιώξουν πιο σθεναρά το ζευγάρωμα και άρα αυτή η προτίμηση θα διαιωνιστεί και στους απογόνους τους.

Πίσω στα θηλυκά. Το γεγονός ότι αυτό το χρώμα τους έφερε περισσότερους μνηστήρες σημαίνει ότι θα έχουν περισσότερες επιλογές, που στατιστικά θα τα οδηγήσουν σε δυνατότερους απογόνους. Εδώ δεν θα υπάρξει μόνο διαιώνιση του χρώματος, αλλά και ενίσχυσή του λόγω του εξελικτικού «ξεσκαρταρίσματος» που λέγαμε πιο πάνω. Γενεές γενεών αργότερα, αυτό το χρώμα πιθανόν να δεσπόζει στο σώμα τους, και το ποσοστό και η ποιότητά του να διαχωρίζει τα «όμορφα» θηλυκά από τα «όχι και τόσο».

Σειρά των αρσενικών και πάλι. Όσο περνάνε οι γενιές, η έλξη τους για το συγκεκριμένο χρώμα θα γίνεται όλο και πιο δυνατή, αφού ο εγκέφαλος θα προσαρμόζεται στο πιο επιτυχημένο ζευγάρωμα, δηλαδή στην έκκριση εκείνων των χημικών ενώσεων που λένε: «Ωωώ αυτό το χρώμα… Θέλω, θέλω, θέλω!»

Το χαρακτηριστικό αυτού του θηλυκού χρώματος θα γίνεται όλο και πιο έντονο από την μια γενιά στην άλλη, και το ίδιο και η επιθυμία των αρσενικών για αυτό. Όσα ζώα δεν συμμορφώθηκαν, εξαλείφθηκαν λόγω όχι και τόσο επιτυχημένης αναπαραγωγής.

Αν μπορείς να το γενικεύσεις αυτό σε κάθε υπολειτουργία μας, χαρακτηριστικό ή συμπεριφορά, θα πάρεις μια ιδέα για το πώς φτάσαμε σε αυτό που σήμερα ονομάζουμε «σεξουαλική διαφοροποίηση». Το πώς δηλαδή αντιδρούν τα ανθρώπινα φύλα, ο άνδρας και η γυναίκα, και το πώς κινήθηκαν εξελικτικά στους αιώνες.

Όταν μάλιστα τα ανάγεις όλα αυτά σε στερεότυπα, και αυτά τα στερεότυπα σε χρησιμοποιήσουν για να διαμορφώσουν την άποψή σου για τους ανθρώπους, έχεις πέσει σε μία από τις παγίδες του σύγχρονου πολιτισμού: τον σεξισμό.

Πρέπει να σου διαλύσω κάθε σεξιστική αντίληψη. Μην έχεις αυταπάτες. Ο σεξισμός (όπως και κάθε άλλο πράγμα που βασίζεται σε στερεότυπα) είναι αυτοτύφλωση. Το να φυλακίσεις ηθελημένα το μυαλό σου σε σεξιστικές αντιλήψεις, δεν είναι και πολύ έξυπνη τακτική. Ίσως να σου προσφέρει μία (ψεύτικη) ασφάλεια γαργαλώντας σου το δευτερογενές μνημίδιο του «Να ανήκεις κάπου», αλλά ταυτόχρονα δεν σε αφήνει να δεις το εύρος του ανθρώπου που έχεις απέναντί σου.

Ούτε όλοι οι άνδρες είναι ίδιοι, ούτε οι γυναίκες. Ίσως να υπακούν σε κάποιες γενικές τάσεις, αλλά το ποσοστό και η έκφανση αυτών στον χαρακτήρα τους καθορίζεται από το μυαλό τους, και κάθε μυαλό είναι μοναδικό.

Αν δυσκολεύεσαι ακόμα να καταλάβεις, πάρε τα στερεότυπα του δικού σου φύλου και ανήγαγε τα στον εαυτό σου. Είσαι ένας από τους «ίδιους» άνδρες ή μία από τις «ίδιες» γυναίκες; Ούτε εγώ το νομίζω, ούτε εσύ. Ο σεξισμός δεν σε περιγράφει. Άρα γιατί περιγράφει τους άλλους;

Φωτογραφία: LutherHarkon
Επανέρχομαι. Η ιστορία με τα χρωματιστά θηλυκά και τα αρσενικά που ανταποκρίνονται μπορεί να λειτουργήσει και αντίστροφα. Μπορεί τα αρσενικά να αναπτύξουν ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό, π.χ. μέγεθος, χρώμα, μυρωδιά, ώστε να ξεχωρίσουν στον ανταγωνισμό στα μάτια των θηλυκών. Σε αυτή την περίπτωση, η επιλογή του θηλυκού θα καθορίσει και την εξέλιξη του χαρακτηριστικού στα αρσενικά, ενώ θα ενισχύσει την αντίληψή του και την αξία του στα θηλυκά.

Με αυτό τον τρόπο, η Φύση και η εξέλιξη καθόρισαν τα χαρακτηριστικά των ειδών και των φύλων. Με παρόμοιο τρόπο καθόρισε και τους ρόλους τους. Τα πρότυπα συμπεριφοράς τους.

Κάπου εδώ πρέπει να σε προειδοποιήσω ότι αυτά που θα διαβάσεις παρακάτω, πιθανόν να σε κάνουν να πεις κάτι όπως: «Ε όχι κι έτσι! Εγώ δεν κάνω και δεν σκέφτομαι έτσι. Ο φίλος μου δεν είναι έτσι. Η φίλη μου δεν σκέφτεται με αυτόν τον τρόπο». Αυτό που συμβαίνει με εσένα, τον φίλο ή την φίλη σου έχει να κάνει με τις λεγόμενες «προτιμήσεις» για τις οποίες θα μιλήσουμε στο επόμενο άρθρο.
  
Όμως στον πυρήνα, όλα έχουν να κάνουν με την επιτυχημένη αναπαραγωγή, η οποία βασίζεται στο ζευγάρωμα του γενετικού υλικού δύο ατόμων αντίθετων φύλων. Αλλά το αρσενικό και το θηλυκό γενετικό υλικό δεν έχουν την ίδια αξία στο χρηματιστήριο της εξέλιξης.

Το ωάριο για παράδειγμα είναι ακριβό. Στους ανθρώπους δημιουργείται μια φορά το μήνα, ενώ σε πολλά ζώα αρκετά πιο αραιά. Τα θηλυκά κάθε είδους έχουν τη δυνατότητα να τεκνοποιήσουν (και άρα να αντιγράψουν DNA) μόνο λίγες φορές στη ζωή τους. Αυτό τα κάνει επιλεκτικά.

Από την άλλη το αρσενικό γενετικό υλικό, το σπερματοζωάριο είναι πάμφθηνο! Ένα αρσενικό μπορεί να γονιμοποιήσει χιλιάδες φορές, και το μόνο που το περιορίζει είναι η διαθεσιμότητα των θηλυκών ή ο ανταγωνισμός των υπόλοιπων αρσενικών. Τα αρσενικά δεν χρειάζεται να περιμένουν μια φορά τον μήνα για να κάνουν παιδί. Θεωρητικά τουλάχιστον, μπορούν να γονιμοποιούν πολλές φορές κάθε εβδομάδα ή ακόμα και ημέρα. Αυτό τα κάνει… εχμμ… άστατα.

Φωτογραφία: zharth
Το ακριβό ωάριο και το φτηνό σπερματοζωάριο δημιούργησαν αυτή την κατάσταση στην οποία τα αρσενικά θα αποπειραθούν να κάνουν σεξ με όσες περισσότερες γίνεται, όσο τα θηλυκά θα γίνονται όλο και πιο επιλεκτικά. Με ποια κριτήρια όμως θα επιλέξουν;

Υπάρχουν δύο κύριοι αρσενικοί ρόλοι που αναπτύχθηκαν εξαιτίας αυτής της επιλεκτικότητας των θηλυκών. Ο πρώτος είναι το λεγόμενο «alpha male», ο δυνατός γονότυπος, ένα αρσενικό με την δύναμη του είδους του και την επιτυχημένη επιβίωση σμιλεμένα στο κορμί του, ένας «άντρακλας» που θα δώσει γερά γονίδια στο μελλοντικό του τέκνο.

Υπάρχουν θηλυκά που διαλέγουν αυτό. Ένα εντυπωσιακό αρσενικό που, λόγω γονιδίων, θα δώσει καλύτερες πιθανότητες επιβίωσης και αναπαραγωγής στον απόγονο. Όμως αυτά τα αρσενικά πολλές φορές είναι «μπερμπάντηδες» και ξεπορτίζουν δεξιά κι αριστερά γιατί… μπορούν (και όπως είπα και παραπάνω, έστω και υποσυνείδητα, θέλουν). Δεν θα γίνουν και οι καλύτεροι «μπαμπάδες». Κατά πάσα πιθανότητα, δεν θα είναι εκεί για να προστατέψουν τα νεογνά ή να τους παράσχουν πράγματα. Το κενό θα καλύψει ο δεύτερος ρόλος μας. Στην κουρτίνα 2, ο «στοργικός σύζυγος».

Δεν μπορούν όλα τα αρσενικά να είναι άγρια, τεράστια, πανίσχυρα και πανέμορφα, και κάποιος έπρεπε να φροντίζει και τα παιδιά από όλους τους πιθανούς κινδύνους. Φαίνεται ότι και αυτή η κατηγορία είχε πέραση στα θηλυκά.

Εντάξει, αυτά τα αρσενικά δεν ήταν και τα «καλύτερα κομμάτια», όμως ήταν στοργικά και παρείχαν φροντίδα και στη μητέρα και στα παιδιά, που την χρειάζονταν για να μεγαλώσουν. Τελικά οι «στοργικοί σύζυγοι» ήταν επιτυχημένοι γενετικά και μάλιστα εξελίχθηκαν στο να διακρίνουν ποια θηλυκά είναι πιθανόν να τους απατήσουν με κάποιον «άντρακλα», απλούστατα με το να έχουν την τάση να ζευγαρώνουν με θηλυκά που δεν ενδιέφεραν την άλλη κατηγορία.
Βέβαια υπάρχει πάντα η πιθανότητα, η γονιμοποίηση να γίνει από κάποιον «άντρακλα» και η ανατροφή από κάποιον «στοργικό σύζυγο». Σε αυτή την περίπτωση το θηλυκό πετυχαίνει jackpot: δυνατά γονίδια από τον πρώτο, φροντίδα και ασφάλεια από τον δεύτερο.
Στις ανθρώπινες κοινωνίες αυτό θεωρείται τρομερά ανήθικο (εφόσον ο σύζυγος δεν το γνωρίζει), αλλά συμβαίνει αρκετές φορές. Είναι απλώς θέμα γονιδίων. Όχι ότι δικαιολογώ αυτή την απιστία της γυναίκας, ή κατ’ αντιστοιχία του άνδρα που προσπαθεί να διασπείρει τα γονίδιά του (πάντα υποσυνείδητα) με αλλεπάλληλες «κουτσουκέλες». Όμως αυτά είναι πράγματα που πρέπει να δούμε υπό το φως των μνημιδίων και του πολιτισμού μας στο επόμενο άρθρο.
Προς το παρόν κράτα ότι όσα συζητήσαμε, είναι απλώς γενικές τάσεις που, αν και υπάρχουν μέσα μας εκ κατασκευής, επικαλύπτονται πολλές φορές από τον μνημιδιακό προγραμματισμό ή τις ιδιαίτερες προτιμήσεις του καθενός και της καθεμιάς. Πράγματα για τα οποία επίσης θα μιλήσουμε στο μέλλον.

Μέχρι στιγμής το παιχνίδι παίζεται υποσυνείδητα. Το DNA συνωμοτεί κάτω από τις συνειδητές σου σκέψεις για να σου δημιουργήσει επιθυμία για το αντίθετο φύλο. Αυτή η επιθυμία, πρώτα από όλα, μορφοποιείται με τους τρόπους που σου είπα για να δώσει εξελικτικό πλεονέκτημα στα γονίδιά σου.

Όμως η εξέλιξη δεν σταμάτησε φυσικά στα πρώτα ζώα που περπάτησαν στη Γη. Στην πορεία ενσωμάτωσε ένα σωρό στοιχεία, πέρα από αυτά τα βασικά, για να διασφαλίσει το πλεονέκτημα στην αναπαραγωγή, από μνημίδια μέχρι προσωπικά φετίχ. Οτιδήποτε βοηθάει το σεξ, ακόμα και μια απλή σκέψη, έχει εξελικτικό πλεονέκτημα και για αυτό ευνοείται.

Γιατί σου αρέσει ένας συγκεκριμένος σωματότυπος γυναικών; Γιατί προτιμάς συγκεκριμένους άνδρες; Μια πρώτη απάντηση βρίσκεται στην αλυσίδα του δεσοξυριβονουκλεϊκού οξέος. Στο DNA σου.

Φωτογραφία: stringchange
Είναι στη ρίζα όλων σου των επιθυμιών και των σκοτεινών σου φαντασιώσεων. Γιατί εκτός από πολιτισμένος άνθρωπος, κουβαλάς μέσα σου κι έναν εκπρόσωπο του ζωικού βασιλείου. Στο αίμα σου και κάτω από τις σκέψεις σου τρέχει ένα ζώο που θέλει να αναπαραχθεί και να προστατέψει τα παιδιά του για χάρη των γονιδίων του.

Όμως εσύ το κρατάς από το λουρί του. Μερικές φορές γρυλλίζει με λαγνεία, αλλά εσύ συνεχίζεις να το κρατάς γιατί είσαι ανώτερος από εκείνο και το γνωρίζει. Το σεξ είναι πρώτα στο μυαλό σου και το μυαλό σου το ελέγχεις.

Ή μήπως σε ελέγχει;



ΛΟΙΠΑ ΜΕΤΑΙΣΘΗΣΙΟΓΟΝΑ
(Βιβλιογραφία και προτεινόμενα αναγνώσματα)

Bell, Graham. The Masterpiece of Nature: The Evolution and Genetics of Sexuality (University of California Press, 1982).
Grey, John. Men are from Mars, Women are from Venus (HarperCollins, 1992).
Brodie, Richard. Virus of The Mind (Integral Press, 1996).
Sterenly, Kim and Griffiths, Paul E. Sex and Death: An Introduction to Philosophy of Biology (University City Press, 1999).