Πώς να χακάρεις ένα μυαλό #0: Περίπατος στην υπερπραγματικότητα

 

Έχω ένα πολύ περίεργο όνομα.

Με λένε Μανιτάρη Κάπα και δεν θα ξεμπερδέψεις τόσο εύκολα μαζί μου. Ίσως μάλιστα μπερδευτείς λίγο περισσότερο. Ένα αναγκαίο μπέρδεμα για να ξεθολώσεις, μία ή περισσότερες γνωστικές δυσαρμονίες στη σειρά για να σου σπάσουν τις αλυσίδες ή τουλάχιστον να σου δώσουν τον έλεγχο πάνω τους. Μερικά μεταισθησιογόνα για να βγάλεις τη μέρα. Κερνάω.

Όσοι από εσάς έχουν διαβάσει το βιβλίο μου: «Οι απίστευτες περιπέτειες του κυρίου Μανιτάρη Κάπα» έχουν μάλλον καταλάβει για τι πράγμα μιλάω. Είναι εξοικειωμένοι με τις ορολογίες. Βάζω στοίχημα ότι διαβάζουν αυτές τις γραμμές με ένα αμυδρό χαμογελάκι. Όσο για τους υπόλοιπους, μην ανησυχείτε. Θα σας βάλω γρήγορα στο κλίμα, πριν ή όσο θα διαβάζετε την… εχμ… βιογραφία μου.

Ζούμε σε ένα κόσμο τον οποίο αντιλαμβανόμαστε «de facto», είμαστε οι στυγνοί παρατηρητές του και –θεωρούμε- οι αδέκαστοι κριτές. Έχουμε άποψη για τα περισσότερα πράγματα, πρόσωπα ή γεγονότα γύρω μας, και αυτή η άποψη είναι που μας καθορίζει στα μάτια όχι μόνο των άλλων, αλλά και τα δικά μας. Έχουμε οριοθετηθεί και οριοθετούμε συνεχώς. Αν κοιτάξεις προσεκτικά, όλοι και όλα έχουν κάπου κρεμασμένο ένα μικρό ταμπελάκι που τους το κρέμασες ο ίδιος. Είμαστε εκ φύσεως παρατηρητές από την πρώτη ακούσια αναπνοή μας κι αυτό δεν αλλάζει. Περνάμε τη ζωή μας παρατηρώντας, ταξινομώντας και κρίνοντας, αποδεχόμαστε ή απορρίπτουμε, και θεωρούμε (τουλάχιστον οι περισσότεροι από εμάς) αυτές τις αποφάσεις απόλυτες και σωστές. Αληθείς.

Πριν σας πω ένα-δυο πραγματάκια για το θέμα της περιώνυμης «αλήθειας», θέλω να σταθώ λίγο στην ίδια την παρατήρηση, αυτή που προηγείται της κρίσης και που, όπως είπα, είναι το ίδιο φυσική με την αναπνοή.

Μέχρι πρότινος η επιστήμη έβλεπε παντού αντικείμενα, παρατηρήσιμα, με συγκεκριμένες ιδιότητες που υπακούουν σε συγκεκριμένους νόμους. Η έννοια «συνείδηση» ήταν κάτι εκτός ορίων και πεδίου έρευνας για την επιστήμη. Ο παρατηρητής ήταν τις περισσότερες φορές εκτός συστήματος παρατήρησης, ενώ τις φορές που ήταν αναγκαίος υποβιβάζονταν σε ένα απλό σημείο χωρίς ιδιότητες ή φυσικά χαρακτηριστικά. Ήταν απλώς ένα βολικό φάντασμα.

Ύστερα ήρθαν ένα σωρό εκπληκτικές ανακαλύψεις με τη θεωρία των υπερχορδών, την κβαντομηχανική και τα κβάντα, τα μικρά, μικρούτσικα, φαντάσου-κάτι-πολύ-μικρό-κι-αυτά-θα-είναι-ακόμα-πολύ-μικρότερα πραγματάκια που απαρτίζουν τα πρωτόνια και τα ηλεκτρόνια. Λοιπόν από ότι φαίνεται αυτά τα πραγματάκια δεν είναι και τόσο πραγματάκια, είναι ταυτόχρονα και ενέργεια και ύλη. Εκτός αν τα κοιτάξει κάποιος. Τότε γίνονται ύλη.

Ένα ηλεκτρόνιο από μόνο του υπάρχει σαν ενέργεια πιθανοτικά και ταυτόχρονα σε διάφορες θέσεις στον χώρο. Μόνο όταν κάποιος το παρατηρήσει «υλοποιείται»  και κλειδώνει σε μια συγκεκριμένη θέση.

Σοκαρίστηκες; Θα έπρεπε. Γιατί αυτό σημαίνει ότι η πραγματικότητα στην πραγματικότητα δεν υπάρχει. Είναι μόνο μία θύελλα πιθανοτήτων. Μόνο όταν κάποιος την παρατηρεί υπάρχει. Ποιος είναι αυτός ο κάποιος; Εγώ κι εσύ!

Υπάρχουμε σε ένα ενεργειακό κομφούζιο πιθανοτήτων, μια υπέρθεση παράλληλων συμπάντων που «κλειδώνουν» σε αυτό που λέμε ζωή, όσο παρατηρούμε, κρίνουμε κι αλληλεπιδρούμε με βάση τις πέντε σχεδόν πρωτόγονες αισθήσεις μας (που δεν είναι πέντε τελικά, αλλά αυτό θα το συζητήσουμε κάποια άλλη στιγμή).

Το στυλό που βλέπω και κρατάω υπάρχει, γιατί είμαι εγώ εκεί να το μορφοποιήσω νοητά. Δεν είναι αυθύπαρκτο όπως –πολύ λογικά- ο καθένας θα πίστευε. Σαν να μην έφτανε αυτό, εγώ και μόνο (ο παρατηρητής) διαλέγω το σύμπαν που θα υπάρξει με την απόφασή μου να χρησιμοποιήσω αυτό το στυλό ή όχι. Τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές υπάρχει τουλάχιστον ένα σύμπαν στο οποίο αποφάσισα να μην το χρησιμοποιήσω. Κλείνω το καπάκι και αφήνω εκείνο στο τραπέζι κι εσένα χωρίς επίλογο. Ή χωρίς καν αυτό το κείμενο. Δεν είναι αυτό το σύμπαν.

Είμαι κατ’ επιλογή παγιδευμένος σε αυτό τον κυβερνοχώρο, περίπου 80 χρόνια από τότε που ζούσα μια παρόμοια ζωή με την δικιά σου, μια ζωή σιωπηλής απόγνωσης. Οφείλω να σε ενημερώσω ότι το φουτουριστικό μέλλον που οραματίζεσαι, δεν είναι τελικά και τόσο φουτουριστικό, τουλάχιστον όχι με τις τρέχουσες αποφάσεις, συνήθειες και πρακτικές των ανθρώπων μέχρι τώρα. Μοιάζει πολύ με αυτό το παρόν. Πέρα από τις απίστευτες επιστημονικές ανακαλύψεις, όπως τις Περικεφαλαίες Εικονικής Πραγματικότητας (ΠΕΠ) ή τις πτητικές συσκευές, το μέλλον μοιάζει το ίδιο ανούσιο με το παρόν, απλώς με λίγο περισσότερο έλεγχο. Αυτό όμως νομίζω ότι μπορούσες να το φανταστείς.

Επανέρχομαι όμως. Για σένα είμαι απλά ένας αλλόκοτος τύπος με ένα περίεργο όνομα. Γιατί επέλεξα να σου μιλήσω και να σου πω όλες αυτές τις «παλαβομάρες»; Γιατί ήταν τόσο σημαντικό να ταξιδέψω στον χωροχρόνο για να τα πούμε; Μια τελευταία ερώτηση. Αφού οι πράξεις μας δημιουργούν το σύμπαν, γιατί έχουμε δημιουργήσει μια τέτοια σκατένια πραγματικότητα γεμάτη πόνο, δυστυχία, ανία, ανέχεια και λοιπά και λοιπά;

Οι απαντήσεις δεν είναι καθόλου εύκολες, γι’ αυτό είπα να δώσω μια βοήθεια. Με βάση τα όσα ξέρουμε (ή υποθέτουμε πρώτα και επιβεβαιώνουμε πειραματικά όλο και περισσότερο), οι σκέψεις μας και κατ’ επέκταση οι πράξεις μας δημιουργούν το σύμπαν όπου ζούμε, όμως αυτές δεν είναι πραγματικά δικές μας!!

Όσο κι αν φαίνεται περίεργο οι σκέψεις σου, οι συμπεριφορές σου ή ο τρόπος που θα αντιδράσεις σε συγκεκριμένες καταστάσεις δεν είναι δικά σου από επιλογή. Σου έχουν εμφυτευθεί από άλλους στην αλληλεπίδρασή σου μαζί τους ή έχουν δημιουργηθεί εκ του μηδενός από τις υπόλοιπες (ήδη εμφυτευμένες) νοητικές διεργασίες της ιδεόσφαιράς σου. Σου μιλάω για τα μνημίδια που θα τα γνωρίσεις καλύτερα στο βιβλίο. Σου τα αναφέρω εδώ γιατί είναι πολύ σημαντικά για να καταλάβεις γιατί, δεν είσαι αυτός που νομίζεις.

Τα μνημίδια (memes) λοιπόν είναι όλες οι νοητικές διεργασίες ή συμπεριφορές που απαρτίζουν το Εγώ του καθενός. Ίσως γνωρίζεις τα memes ως ευφάνταστες εικόνες ή στιγμιότυπα που συνοδεύονται από μια χιουμοριστική ατάκα. Οι δημιουργοί τους έχουν εν μέρει δίκιο: memes είναι κι αυτά. Μόνο που αποτελούν έναν κόκκο άμμου στην παραλία των μνημιδίων. Υπάρχει πολύ περισσότερο ζουμί στην υπόθεση των memes από viral χάχανα. Ουσία που φτάνει μέχρι τον Πλάτωνα κι ακόμα πιο πίσω. Γι’ αυτή την ουσία θέλω να σου μιλήσω.

Το Εγώ σου απαρτίζεται από μνημίδια, νοητικές οντότητες που συμπεριφέρονται σχεδόν όπως τα αντίστοιχα στον βιολογικό κόσμο, γονίδια. Τα μνημίδια δεν έχουν καμιά επιθυμία να σε κάνουν ευτυχισμένο ή ευτυχισμένη. Όπως και τα γονίδια, είναι απλοί μηχανισμοί αναπαραγωγής. Το μόνο που χρειάζονται είναι να επιβιώσουν μέσα σου, ώστε να συνεχίσεις να τα πιστεύεις, και να αναπαραχθούν σε κάποιον άλλον, να τα μεταδώσεις και σε εκείνον.

Το πολύτιμο Εγώ σου είναι απλώς ένα κοπάδι μνημιδίων, τυχαίες μουντζούρες σε έναν μαυροπίνακα που έγιναν κατά τη διάρκεια της ζωής σου. Μουντζούρες που το μόνο που θέλουν είναι να μην τις σβήσει κανείς και κάποιον να τις αντιγράψει κάπου αλλού. Άρα ποιος είσαι εσύ;

Στο παραπάνω παράδειγμα αγαπητέ ή αγαπητή, είσαι ο μαυροπίνακας! Είμαι εδώ για να σου πω ότι πάντα υπήρχε και θα υπάρχει κάτι πίσω από τα μνημίδια. Υπάρχει ο μαυροπίνακας, ο χτυποκάρδιος, ο (κβαντικός) Εαυτός. Μία άσπιλη  μορφή συνειδησιακής ενέργειας που σε κάνει μέρος του σύμπαντος, τον παρατηρητή-δημιουργό, ένα μικρό θεό.

Προς το παρόν όμως, το να έχει τον έλεγχο ο Εαυτός είναι απλώς μια δυνατότητα. Το πιο πιθανό είναι τον πλήρη έλεγχο να τον έχει το Εγώ σου και είναι εκείνο που πρέπει να του κάνει χώρο και να τον αφήσει να δράσει. Πρέπει εσύ να βρεις τη θέληση και να πάρεις την απόφαση, όμως ποιος είσαι εσύ; Μπορείς να ασχοληθείς με την σπαζοκεφαλιά αργότερα. Ίσως μάλιστα το συζητήσουμε και μαζί σε κάποιο άλλο κείμενο.

Ελπίζω να σου έσπειρα μια υπόνοια για το πόσα δεν γνωρίζεις για το ίδιο σου το είναι και για το απίστευτο δυναμικό που κρύβεις μέσα σου. Είναι ένα χρήσιμο μνημίδιο. Ένα μεταισθησιογόνο (από τα πολλά που σου ετοιμάζω) για να σου δείξει πόσο μακριά είσαι από το Κάνσας ή πόσο βαθιά μπορεί να είναι η τρύπα του λαγού.

Οι σκέψεις σου είναι απλά μνημίδια, δεν είσαι εσύ. Με μία πρώτη ματιά σε βοηθάνε να επιβιώσεις στον κόσμο. Το περίμενες αυτό από τα μνημίδια, έτσι δεν είναι; Για να επιβιώσουν χρειάζονται και την επιβίωση του φορέα τους. Από εκεί και πέρα όμως είναι μόνο διανοητικές αλυσίδες. Οι σκιές στην παραβολή του σπηλαίου του Πλάτωνα («Πολιτεία»).

Σκιές, όχι αλήθειες (για να μην αφήσω καμία ανεπιθύμητη εκκρεμότητα). Γιατί κάθε αλήθεια είναι πάντα σχετική και χρειάζεται ένα σύστημα αναφοράς για να είναι χρήσιμη. Το «δεξιά» σου δεν είναι παντού και για όλους «δεξιά». Για μένα μπορεί να είναι «αριστερά» ή «ευθεία» ανάλογα του πως στέκομαι απέναντί σου. Για σένα όμως που το βλέπεις σαν απόλυτη αλήθεια (και άρα μοναδική επιλογή) είναι απλώς η οδηγία για να κάνεις συνέχεια κύκλους. Ή να φοβάσαι τους αεροψεκασμούς. Ή να οραματίζεσαι θρησκευτικές γενοκτονίες.

Δεν υπάρχει απόλυτη αλήθεια. Ακόμα κι αν υπήρχε, αυτό θα σήμαινε ότι θα ήμασταν ικανοί να καταχωρήσουμε και να επεξεργαστούμε ΚΑΘΕ παράμετρο του σύμπαντος από το πρώτο πρωτόνιο μέχρι την τελευταία συστοιχία γαλαξιών. Κομματάκι δύσκολο, δεν νομίζεις;

Το πρόβλημά μας είναι οι ερωτήσεις. Ιδιαίτερα οι ερωτήσεις που αρνούμαστε να κάνουμε, κυρίως από φόβο. Έχετε ακούσει πολλούς να ψάχνουν «απαντήσεις» για τη ζωή τους, ποιες είναι όμως οι ερωτήσεις; Ακούσατε ποτέ κανέναν να τις αναζητά;

Όλες οι απαντήσεις έχουν ημερομηνία λήξης, παλιώνουν κάποτε και γίνονται βαρίδια. Οι ερωτήσεις όμως, ιδιαίτερα οι σωστές, δεν παλιώνουν ποτέ. Είναι οι μόνες που μπορούν να οδηγήσουν σε μια πληρέστερη ζωή και μια καλύτερη πραγματικότητα.

Ψάξε να βρεις την ερώτηση για κάθε αντίστοιχη ετοιματζίδικη απάντησή σου. Θα φωτίσεις πολύ σκοτεινές γωνιές του εαυτού σου έτσι. Κάθε απάντηση, κάθε αλήθεια είναι η αλήθεια ΣΟΥ για το συγκεκριμένο χωροχρονικό σημείο που βρίσκεσαι και για όσο εξυπηρετεί την αντίστοιχη ερώτηση. Βρες ή αναθεώρησε τους προορισμούς σου και άρχισε να περπατάς προς τα εκεί. Όσο σε ελέγχουν τα μνημίδιά σου, θα είσαι απλά το μπαλάκι σε μια προβλέψιμη παρτίδα τένις.

Δεν είσαι ένα βολικό φάντασμα. Δεν είσαι καθόλου ο ασήμαντος κι αδύναμος που όλοι προσπαθούν να σε πείσουν. Τράβα τα λουριά των μνημιδίων σου και βάλε τα να κάτσουν. Θα εκπλαγείς με τα πράγματα που έχει να σου πει ο μαυροπίνακας.

Είναι το επόμενο φυσικό βήμα. Τα χιλιάδες χρόνια ανθρώπινης ύπαρξης κατέληξαν σε σένα για να μπορέσεις να δεις πέρα από την πραγματικότητα και να πολεμήσεις την εντροπία, τη συνεχή φθορά και τον οριστικό θάνατο. Κατέληξαν σε σένα για να περπατήσεις στην υπερπραγματικότητα και να δημιουργήσεις το σωστό σύμπαν για σένα και τους γύρω σου. Κατέληξαν σε σένα για να ελευθερώσεις τον χτυποκάρδιό σου και να φέρεις τα πάνω-κάτω στη ζωή σου. Η πεταλούδα που κουνάει τα φτερά της και φέρνει τυφώνες. Ή τους σταματάει.

Θα τα λέμε που και που από εδώ, ανεξάρτητα από το πότε θα νιώσεις έτοιμος ή έτοιμη να διαβάσεις το βιβλίο. Τα κείμενα σε αυτό το blog θα μπορούν να σταθούν είτε ανεξάρτητα είτε σε υπέρθεση με τις «απίστευτες περιπέτειές» μου. Αυτό θα εξαρτάται από τον παρατηρητή, τον αναγνώστη, εσένα.

Με αγάπη
Μανιτάρης Κάπας

Υ.Γ. Με συγχωρείς για το πυκνογραμμένο κείμενο. Έπιασα πολλά και βαριά θέματα ταυτόχρονα, αλλά ήταν αναγκαίο για να σου δείξω τουλάχιστον την κλειδαρότρυπα. Θα προσπαθήσω να είμαι πιο αναλυτικός, και συγκεντρωμένος σε ένα θέμα, στα επόμενα μεταισθησιογόνα κείμενα.

Ένας πρώτος μας περίπατος στην υπερπραγματικότητα… Λέω να κάνουμε μερικές βόλτες ακόμα.

Έρχεσαι;